Jak działa TENS?
ElektroPrądy TENS to metoda, dzięki której przyczynisz się do eliminacji bólu. Dawniej z elektrostymulacji TENS korzystano tylko w gabinetach fizjoterapeutycznych, dziś możesz ją stosować nawet samodzielnie w domu. TENS to skrót od angielskiego terminu transcutaneous electrical nerve stimulation, który oznacza przezskórną, elektryczną stymulację nerwów.Dowiedz się więcej na temat elektrostymulacji w rehabilitacji.
Czym są prądy TENS?
Elektroterapia TENS, nazywana potocznie prądami TENS, to metoda znana od lat 70. XX wieku i od tamtego czasu stosowana na całym świecie przy dolegliwościach bólowych różnego typu. Terapia ta wykorzystuje zdolność prądów elektrycznych do modulowania aktywności neuronów. Zabiegi TENS mają zastosowanie w terapii zarówno ostrych, jak i przewlekłych bólów narządu ruchu,. Metodę tę długo wykorzystywano jedynie w profesjonalnych gabinetach fizjoterapeutycznych, jednak obecnie możemy z jej pomocą walczyć z bólem także w domu.
Prądy TENS – rodzaje
Prądy TENS dzieli się na wiele rodzajów. Według podziału Geralda Lampe wyróżnia się 5 różnych typów przezskórnej elektrostymulacji nerwów:
- Tradycyjne (konwencjonalne) prądy TENS o wysokiej częstotliwości – 10–200 Hz. Jest to najczęściej stosowany rodzaj stymulacji elektrycznej w fizjoterapii.
- Prądy TENS o niskiej częstotliwości (akupunkturowe) poniżej 10 Hz.
- Prądy TENS BURST (uderzeniowe) – podawane w postaci ciągłych impulsów o wysokiej częstotliwości od 100 do 200 Hz.
- Brief Intense – krótkie i intensywne prądy TENS, określane także jako TENS HI–FI. Zastosowana częstotliwość to 100 Hz.
- Prąd TENS modulowany – najłagodniejszy rodzaj elektroterapii z zastosowaniem zmiennej częstotliwości.
Prądy TENS – działanie
Elektrostymulacja TENS wykorzystuje lecznicze działanie impulsów elektrycznych, emitowanych przez specjalne urządzenie – elektrostymulator przeciwbólowy. Impulsy o wysokiej częstotliwości blokują ból u źródła, a te o niskiej – pobudzają organizm do wytwarzania beta-endorfin, czyli naturalnych substancji przeciwbólowych. Prądy TENS docierają głębiej niż żele przeciwbólowe i działają nie tylko w miejscu występowania bólu, ale również tam, gdzie ból promieniuje. Dzięki temu terapia ta może być stosowana nawet przy chronicznych dolegliwościach i przynosi ulgę w bólu na wiele godzin.
Skóra, do której przykłada się urządzenie wytwarzające prądy TENS powinna być odpowiednio przygotowana: oczyszczona z resztek kremów, olejków, balsamów, żeli czy maści rozgrzewających, pozbawiona owłosienia i sucha. Zapewnia to lepszą przyczepność elektrodzie oraz prawidłowy przepływ impulsów.
Specjalistyczne aparaty TENS używane w gabinetach fizjoterapeutycznych posiadają najczęściej dwie lub cztery elektrody samoprzylepne. Rozmieszczenie elektrod w elektrostymulacji zależy głównie od rodzaju bólu, który może być promieniujący lub zlokalizowany. Fizjoterapeuta umieszcza je w odpowiednich miejscach, a następnie ustala poszczególne parametry urządzenia, takie jak częstotliwość, czas impulsu czy natężenie.
Do zastosowania w domowych warunkach służą mniejsze aparaty TENS, takie jak TRU+, który składa się z jednej elektrody. Jego zastosowanie jest łatwiejsze niż użycie specjalistycznego urządzenia. Elektrostymulator przykleja się do skóry pleców tuż nad źródłem bólu, najlepiej w pozycji poziomej. Za pomocą przycisków „+” i „-” ustawia się odpowiednią moc impulsów. Podczas domowej elektrostymulacji prądami TENS można chodzić, siedzieć lub leżeć, ale nie należy zasypiać. Nie należy również używać elektorstumulatora podczas prowadzenia samochodu, innego środka komunikacji lub innych czynności podczas których stosowanie elektrostymulacji mogłoby spowodować rozproszenie uwagi i doprowadzić do urazu. Pojedyncza sesja terapeutyczna urządzeniem TRU+ trwa 30 minut.
Prądy TENS – wskazania
Zabiegi TENS stosuje się przede wszystkim u osób cierpiących na przewlekłe schorzenia narządów ruchu, którym towarzyszy ból. Regularne stosowanie prądów TENS jest polecane zwłaszcza w rehabilitacja kręgosłupa. Najczęstsze wskazania do zastosowania przezskórnej elektrostymulacji nerwów, w celu złagodzenia bólu to:
- bóle kręgosłupa lędźwiowego,
- dyskopatia,
- zaburzenia lordozy lędźwiowej,
- rwa kulszowa,
- lumbago,
- bóle reumatyczne,
- artretyzm,
- zapalenie nerwów obwodowych,
- przepuklina międzykręgowa,
- bóle mięśni i stawów,
- nerwobóle,
Prądy TENS – przeciwwskazania
Zakres przeciwbólowego działania prądów TENS jest szeroki, jednak są miejsca, w których nie wolno stosować elektrostymulatora przeciwbólowego – są to w szczególności: oczy, usta, twarz, przednia części szyi, klatka piersiowa, głowa, serce czy narządy rozrodcze. Urządzeń TENS nie należy stosować przy ubytkach skórnych, na rany, wysypki, powierzchnie śluzowe oraz w pobliżu miejsc, gdzie występują zmiany nowotworowe.
Przeciwwskazaniami do elektrostymulacji TENS są m.in.:
- ciąża,
- wady serca,
- rozrusznik serca,
- uszkodzony mięsień sercowy,
- arytmia,
- choroby psychiczne i emocjonalna niestabilność,
- epilepsja ,
- wiek poniżej 12 lat.
Elektrod TENS nie należy stosować: podczas snu, w trakcie jazdy samochodem, podczas korzystania ze sprzętów chirurgicznych oraz w pobliżu urządzeń generujących mikrofale (np. mikrofalówka) lub silne pole elektromagnetyczne (np. maszt przekaźnikowy).
Należy zachować ostrożność podczas stosowania urządzenia TENS, jeśli podejrzewamy lub została zdiagnozowana u nas choroba serca, mamy tendencję do wewnętrznego krwawienia, np. po złamaniu lub urazie, występuje u nas zaburzenie czucia. W tego typu przypadkach przed zastosowaniem prądów TENS trzeba skonsultować się ze swoim lekarzem. Elektrostymulacja może wpłynąć na proces leczenia, dlatego należy wykonywać ją w porozumieniu z lekarzem, jeżeli niedawno przebyliśmy operację.
Pozytywny wpływ prądów TENS
Liczne badania i raporty potwierdzają korzystne działanie prądów TENS w leczeniu różnych rodzajów bólów. Departament Pracy i Zatrudnienia Stanu Kolorado w Stanach Zjednoczonych rekomenduje stosowanie TENS na ból krzyża, American Pain Society zaleca tę metodę przy łagodzeniu bólu pooperacyjnego, zaś Intercollegiate Guidelines Network (SIGN) uznaje jej działanie w terapii bólu przewlekłego. Inne autorytety rekomendują prądy TENS m.in. w leczeniu bólu stawu kolanowego (Przewodnik Praktyki Philadelphia Panel, 2001), jako samodzielną terapię przeciwbólową oraz jako wsparcie przy reumatoidalnym zapaleniu stawów (Przewodnik Praktyki Ottawa Panel, 2004).
Co ciekawe, prądy TENS uzyskały przychylną opinię nawet jako wsparcie przeciwbólowe w przypadku choroby zwyrodnieniowej stawów (National Institute for Health and Care Excellence, Wielka Brytania 2014).
Zabiegi fizjoterapeutyczne TENS vs elektrostymulator TRU+
Elektrostymulator przeciwbólowy TRU+ to rodzaj terapii TENS, która za sprawą rozwoju technologicznego przywędrowała do Ciebie prosto z gabinetów fizjoterapeutycznych. Jednak czy elektrostymulacja w domowych warunkach jest w stanie zastąpić profesjonalną rehabilitację prądami TENS w gabinecie dysponującym rozbudowaną, wielofunkcyjną aparaturą?
TRU+ to kompaktowe, przenośne urządzenie przeciwbólowe działające przy pomocy prądów TENS. Aparat TRU+ emituje lecznicze impulsy elektryczne o bardzo niskim napięciu, które blokują sygnał bólowy i stymulują produkcję beta-endorfin. Jest to wyrób medyczny o potwierdzonym profilu bezpieczeństwa.
Trzeba mieć świadomość, że terapia wykonana samodzielnie w domu przy pomocy podręcznego urządzenia TENS nie zastąpi indywidualnej konsultacji ani pełnej gamy zabiegów możliwych do wykonania tylko w profesjonalnym gabinecie fizjoterapeutycznym, jednak z całą pewnością skutecznie wesprze Cię w walce z bólem.
Czy domowa elektroterapia TENS jest bezpieczna?
Terapia prądami TENS to metoda nieinwazyjna i uznana za bezpieczną, jeśli jest stosowana w określonych przypadkach, z zachowaniem ostrożności. Jeżeli istnieją jakiekolwiek przeciwwskazania do elektrostymulacji, trzeba z niej zrezygnować. Urządzenia TENS należy umieszczać tylko w miejscach na ciele do tego przeznaczonych. TRU+ służy wyłącznie do leczenia bólu pleców i kręgosłupa, nie można przykładać go do innych części ciała.
W żadnym momencie terapii prądami TENS przy pomocy TRU+ urządzenie nie jest podłączone do sieci elektrycznej, a emitowane impulsy mają niską częstotliwość (4-100 Hz) i charakteryzują się działaniem leczniczym. Warto pamiętać, że impulsy elektryczne występują naturalnie także w ludzkim ciele, wykonując w nim ważne zadanie przekazywania informacji w układzie nerwowym. Prądy TENS to metoda bezpieczna nawet dla osób starszych, artretyków i diabetyków.
Jeśli zdecydujesz się na elektroterapię TENS nie w gabinecie fizjoterapeutycznym, lecz we własnym domu, zwróć uwagę na to, by stosowany elektrostymulator przeciwbólowy spełniał wszystkie wymogi bezpieczeństwa i był zgłoszony w Urzędzie Rejestracji Produktów Leczniczych, Wyrobów Medycznych i Produktów Biobójczych. Metoda o potwierdzonym klinicznie działaniu to jedno, ale jeśli chcesz w pełni cieszyć się leczniczymi właściwościami terapii TENS, stosuj tylko sprawdzony sprzęt, który pozwoli Ci poczuć ulgę przez dłuższy czas, taki jak TRU+.
Źródła:
